Mensen die tijdens hun slaap een bepaalde opdracht actief houden zijn de volgende ochtend beter in het vinden van een creatieve oplossing. Bovendien kunnen ze de meest creatieve oplossingen uit hun eigen rijtje beter herkennen. Dat blijkt uit onderzoek van sociaal psychologen van de Radboud Universiteit, gepubliceerd in de online uitgave van het Journal of Sleep Research van 9 maart 2012.
De onderzoekers slaagden erin de opdracht actief te houden door deelnemers gedurende hun slaap bloot te stellen aan een geconditioneerde geur. De resultaten zijn een eerste wetenschappelijke aanwijzing hoe slaap actief gebruikt kan worden om creativiteit te stimuleren.
Slaap speelt een rol bij het leren en het vastleggen van informatie in het geheugen. Ook heeft slaap invloed op creativiteit en cognitieve flexibiliteit. Psychologe Simone Ritter van hetBehavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen heeft ontdekt dat door het actief houden van een creativiteitstaak gedurende de slaap het effect van slaap op creativiteit sterker wordt. ‘We bedachten dat we een taak onbewust actief konden houden door deze te koppelen aan een geur’ licht Ritter toe: ‘Je zou het ook kunnen doen met muziek of kleur, maar die hebben storende bijeffecten, geur verspreidt zich zonder dat het je gedurende de slaap hoeft te storen.’
Geurplisters
Aan het onderzoek namen 49 proefpersonen deel in de leeftijd van 18 tot 29 jaar. Ze kregen ’s avonds filmfragmenten te zien over vrijwilligerswerk in een ruimte subtiel geparfumeerd met een vanillegeur. Vervolgens kregen ze de opdracht om meteen na het opstaan de volgende dag ideeën te leveren om mensen te motiveren voor vrijwilligerswerk. Een derde van de deelnemers sliep ’s nachts met de geur die verspreid werd in de filmruimte, een tweede groep rook een controlegeur tijdens de slaap en de derde groep sliep zonder geur. Een team van beoordelaars bekeek de geleverde ideeën op creativiteit. Wat bleek: de groep die geslapen had met dezelfde geur die verspreid was bij het zien van de filmfragmenten had een significant hogere creativiteitsscore. Bovendien bleek deze groep ook beter te scoren op de vraag wat nu het creatiefste idee was dat ze hadden aangeleverd. Ze waren daarin twee keer zo goed als de twee andere groepen.
Wat betekent dit nu?
Simone Ritter: ‘Er bestaat onderzoek naar de rol van slaap op geheugenprocessen, maar over de rol van slaap op creativiteit is nog weinig bekend. Ons onderzoek laat zien dat het mogelijk is een taak tijdens de slaap actief te houden zodat je tijdens het slapen met het probleem bezig blijft. Het is een eerste indicatie hoe slaap actief gebruikt kan worden voor het creëren van nieuwe ideeën en het vinden van creatieve oplossingen.’
Het onderzoek maakt deel uit van het grotere onderzoeksprogramma Sociale cognitie, waarin gekeken wordt naar de interactie tussen automatische en gecontroleerde aspecten van sociaal gedrag en de rol van het onbewuste in oordeel en gedrag, de rol van in- en expliciete attitudes, vooroordelen en zelfwaardering.
