Rubriek

Vrouw

Rubriek

Leen Steyaert doet oproep tot betere zorg tijdens de menopauze

Een op de drie vrouwen in de overgang beleeft een moeilijke tijd. Menopauzeconsulent Leen Steyaert (61) ontvangt hen dagelijks in haar praktijk. Ze schreef een boek over gewichtstoename tijdens de menopauze en doet een warme oproep tot betere zelfzorg én om de nieuwe lichaamsvormen te leren omarmen.
De menopauze is een intensieve periode waar elke vrouw mee te maken krijgt. Veel vrouwen worstelen dan ook met hun gewicht. De taille verdwijnt, er komen wat vetrolletjes bij en die bovenarmen zijn ook niet meer zo strak. Met Menokilo’s wil Leen Steyaert vrouwen innerlijke rust geven door informatie te bieden over hoe hun lichaam werkt en hoe hun gewicht en een goede gezondheid hand in hand gaan. Ze laat zien dat je met een gezonde levensstijl klachten kunt doen afnemen en zelfs doen verdwijnen. Belangrijk is dat je daarbij geen perfectie nastreeft, maar een aanvaardbaar gewicht voor jezelf kiest.
De expertise van Leen Steyaert leidt je door de boeiende wereld van de werking van je lichaam. ‘Minder eten en meer bewegen’ werkt niet tijdens de overgang. Er is zoveel meer dat aangepakt moet worden: je bloedsuikerspiegel, insulineresistentie en darmmicrobioom zijn de rode draden die het hele verhaal aan elkaar breien. Dit boek helpt je te begrijpen waarom je gewicht zo sterk kan veranderen en wat je hormonen met dit alles te maken hebben.
Over Leen Steyaert

Leen is een veelgevraagd spreker over thema’s die met de menopauze te maken hebben. Ze is orthomoleculair therapeut, menopauzeconsulent en borstweefseltherapeut. Ze is auteur van meerdere gezondheidsboeken (o.a. Stralend door de menopauze, Oerritme, Stop de rush! en Over borsten) die al tienduizenden vrouwen in Nederland en België hebben geïnspireerd om zelf hun gezondheid in handen te nemen.

Bron: Pelckmans

Elke vrouw komt in de overgang, het is echter de vraag wanneer dit is en hoe lang dit duurt. Wat gebeurt er eigenlijk in de overgang en zijn er dingen die we kunnen doen om de klachten te verminderen?

Wat is de overgang?

De overgang begint voor de meeste vrouwen tussen hun 45 en 55 jaar maar er kunnen natuurlijk enkele uitzonderingen zijn. Het oestrogeen niveau zal dan dalen waardoor de eicelproductie terug loopt. De Menstruatie zal daardoor eerst onregelmatig worden en uiteindelijk helemaal weg blijven. Per persoon kan het verschillen hoe snel dit proces verloopt, vaak ligt dit tussen de 6 en 10 jaar.

Wat zijn de overgangsverschijnselen?

Waar de meeste vrouwen last van hebben zijn de opvliegers. U krijg het opeens heel erg warm waarbij uw gezicht en hals erg rood kunnen worden. Vaak gaat dit ook gepaard met het hevig zweten wat ook nachtzweten kan veroorzaken. Dit is vaak na korte tijd weer over maar wanneer u in de winkel staat of visite heeft kan dit erg ongemakkelijk zijn. Waar u ook last van kunt hebben is een branderig gevoel tijdens het vrijen door een dunner wordend slijmvlies. Stemmingswisselingen zult u zelf wellicht minder snel merken echter de mensen om uw heen kunnen merken dat u ineens een korter lontje heeft.

Wat kunt u zelf doen?

Het is belangrijk om een goede conditie te hebben en gezond te eten. Doordat menstruaties wellicht vaker of heviger zijn is een goede levensstijl belangrijk. Zo kunt u er op letten dat u voldoende ijzers binnen krijgt en kunt u tijd vrij maken om in ieder geval 30 minuten actief te zijn. Een goede nachtrust is ook van belang dus probeer tijdig naar bed te gaan.

Er zijn ook een aantal adviezen die u kunt gebruiken. Wat bijvoorbeeld kan helpen is om meerdere laagjes kleding aan te trekken. Zo kunt u bij een opvlieger makkelijk een sjaal af doen of een vest uit trekken. U zou ook beter alcohol en warme dranken kunnen mijden deze kunnen opvliegers uitlokken.

Iedere vrouw gaat door de overgang dus leer omgaan met de overgangsverschijnselen.

We horen eigenlijk vaker dat vrouwen een blaasontsteking hebben, bij mannen horen we dit niet zo vaak. Is dit puur toeval of waardoor komt dit? Hoe ontstaat een blaas ontsteking eigenlijk en kunt u dit voorkomen?

Wat is een blaasontsteking?

Bij een blaasontsteking is eigenlijk de binnenkant van de blaas ontstoken. Dit komt door bacteriën die in de blaas terecht komen. Het komt vooral veel voor bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en bij vrouwen ouder dan 65 jaar.

Hoe kunt u dit krijgen?

Nu u weet dat het door bacteriën komt is het belangrijk om te weten hoe ze er komen. In de meeste gevallen komt het door ontlasting, hierdoor komen de bacteriën in de plasbuis. Het kan ook gebeurt zijn na het vrijen of wanneer u de blaas niet helemaal leeg plast. Er is ook meer kans op een blaasontsteking na de overgang, de binnenkant van de vagina wordt dunner en minder zuur wardoor er bacteriën in kunnen gaan zitten.

Vrouwen krijgen sneller een blaas ontsteking doordat de urinebuis dichter bij de anus zit. De urinebuis bij vrouwen is dan ook veel korter als bij mannen waardoor de bacterie sneller in de blaas terecht kan komen.

Hoe kunt u een blaasontsteking voorkomen?

Natuurlijk zitten we niet te wachten op een ontstoken blaas maar wat kunt u doen om dit niet te krijgen of dit tegen te gaan. Deze tips zullen u hierbij helpen:

  • Drink 2 tot 3 liter water op een dag
  • Ga direct plassen wanneer u het gevoel heeft te moeten plassen
  • Plas de blaas helemaal leeg, zit rechtop, neem de tijd, probeer te ontspannen dus niet te drukken
  • Ga plassen na het vrijen
  • Veeg wc papier van voor naar achter, de billen waar de meeste bacteriën zitten dus als laatst

Verloskundigen belangrijk bij signaleren problemen

Vrij veel zwangere vrouwen kampen met angstige of sombere gevoelens tijdens de zwangerschap. Aan dit probleem wordt (te) weinig aandacht geschonken, ook omdat zwangere vrouwen vaak het idee hebben die gevoelens ‘erbij horen’. Verloskundigen kunnen een belangrijke rol spelen in het bespreekbaar en behandelbaar maken van het probleem. Dat schrijven onderzoekers van het Radboudumc in het vakblad Journal of Women’s Health.

Ongeveer 1 op de 5 zwangere vrouwen heeft angstige of sombere gevoelens tijdens de zwangerschap. Die gevoelens gaan soms gepaard met een minder optimale ontwikkeling van de zwangere vrouw en haar kind. Vrouwen met zulke angstige of sombere gevoelens hebben bijvoorbeeld een verhoogde kans op vroeggeboorte en postnatale depressie. De kinderen lopen iets meer risico op een lager geboortegewicht en een achterblijvende psychomotore en gedragsontwikkeling in de kinderperiode.

Weinig hulpvragen

Carolina de Weerth, hoogleraar Psychobiologie van de vroege ontwikkeling aan het Radboudumc, heeft met collega’s onderzoek gedaan naar deze gevoelens bij bijna 1500 zwangere Nederlandse vrouwen, meestal in het tweede semester van hun zwangerschap. “Hoewel we weten dat ongeveer twintig procent van de zwangere vrouwen last heeft van dergelijke gevoelens, zien we relatief weinig vragen om hulp of behandeling. We hebben onderzocht hoe dat komt, welke drempels er zijn – zowel bij de zwangere vrouw als bij de verloskundige – om die problemen te signaleren en te behandelen.”

Niét natuurlijk

Ook in het Nederlandse onderzoek had ongeveer een vijfde van de zwangere vrouwen last van angstige en sombere gevoelens. Onderzoeker Pamela Browne, eerste auteur van het artikel Prenatal Anxiety and Depression in Journal of Women’s Health: “Slechts vijftien procent van deze vrouwen wordt hiervoor behandeld, meestal met psychotherapie. Kijken we naar de lage graad van behandeling, dan valt op dat de meeste vrouwen die negatieve gevoelens zien als een natuurlijk onderdeel van de zwangerschap, iets dat er nou eenmaal bij hoort. Met dit onjuiste beeld in gedachte zullen vrouwen ook minder snel om hulp vragen.”

Rol verloskundigen

Het onderzoek maakt ook duidelijk hoe belangrijk de rol van de verloskundigen bij dit probleem is. De Weerth: “Er wordt weinig hulp gevraagd, maar áls het tot een hulpvraag of behandeling komt, dan blijken zwangere vrouwen in de meeste gevallen te zijn doorverwezen door de verloskundige. Zwangere vrouwen praten ook vaak pas over hun problemen als verloskundigen er expliciet naar vragen. Op die manier wordt de drempel om het bespreekbaar te maken een stuk lager. Sterker nog, vragen verloskundigen niet expliciet naar gevoelens van angst en depressie, dan vinden zwangere vrouwen het vaak moeilijk om het onderwerp zelf ter sprake te brengen.”

Standaard screenen?

Hoewel veel zwangere vrouwen dus gevoelens van angst en depressie hebben, blijken die problemen nog maar weinig besproken en behandeld te worden. Verloskundigen spelen een essentiële rol om de problematiek beter op de agenda te krijgen. De Weerth: “Mogelijk kan een standaard screening als onderdeel van het werk daartoe een aanzet geven.”

Bron: Radboud UMC

Ben je in verwachting? Van harte gefeliciteerd! Nu is het moment om je met een zwangerschapskalender goed voor te bereiden op de komende periode. Het is logisch dat je nog niet alles weet over zwangerschap en de ontwikkeling van je baby. Gelukkig is er de zwangerschapskalender om je een handje te helpen. Welke informatie kun je daar zoal in vinden?

Wat is een zwangerschapskalender?
Een zwangerschap is een ontzettend fijne, maar ook spannende periode. Het lichaam van een vrouw verandert en dat brengt soms bepaalde bijwerkingen met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan misselijkheid en vermoeidheid. Gelukkig heeft niet iedereen daar last van, want elke vrouw is anders.In een zwangerschapskalender staat de ontwikkeling van de baby iedere week beschreven. Ook vind je als moeder een beschrijving van alle veranderingen die plaatsvinden in je lichaam.

Wat is een trimester?
In een zwangerschapskalender kom je regelmatig de term ‘trimester’ tegen. Als het goed is ben je na negen maanden helemaal klaar voor de baby. Een zwangerschap is onderverdeeld in drie verschillende fases die ‘trimesters’ worden genoemd:

  • Eerste trimester: week 1 tot het einde van week 12
  • Tweede trimester: week 13 tot het einde van week 26
  • Derde trimester: week 27 tot het einde van de zwangerschap

Wanneer ben je uitgerekend?
Na het aankondigen van je zwangerschap is de eerste vraag die veel mensen stellen: ‘wanneer ben je uitgerekend?’. Tijdens je eerste prenatale bezoek zal de verloskundige of gynaecoloog je helpen bij het bepalen van de verwachte bevallingsdatum. Je verwachte bevaldatum is 40 weken vanaf de eerste dag van uw laatste menstruatie.

Uitgerekende datum is slechts een schatting
Onthoud dat de uitgerekende datum slechts een schatting is. De meeste baby’s worden geboren tussen 38 en 42 weken vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie van hun moeder. Slechts een klein percentage van de vrouwen bevalt daadwerkelijk op hun uitgerekende datum.

Gezond leven: hier moet je rekening mee houden
Er is veel om rekening mee te houden als je in blijde verwachting bent. Het is belangrijk om zo vitaal mogelijk te blijven omdat je lichaam zo verandert én omdat er natuurlijk een baby in de buik groeit. Hou met de volgende zaken rekening als je zwanger bent of wanneer je probeert om zwanger te worden:

  • Gezond eten.
  • Prenatale zorg.
  • Omgaan met zwangerschapsproblemen, zoals bepaalde kwalen.
  • Beslissingen die je moet nemen over werk en geboorte. Wanneer ga je bijvoorbeeld met zwangerschapsverlof en wanneer begin je na de bevalling eventueel weer met werken?
  • Wat te doen als een zwangerschap misgaat?

Bereid je gezond voor op je zwangerschap
Misschien ben je nog niet in verwachting, maar wil je dat wel graag. In dat geval is het alvast slim om prenatale vitaminen in te nemen. Foliumzuur verkleint de kans op een open ruggetje, open gehemelte of een hazenlip bij de baby. Calcium en ijzer zijn belangrijke voedingsstoffen die goed zijn voor jouw gezondheid en de ontwikkeling van de baby.

Neem vitamines
Prenatale vitaminen zijn bij de meeste drogisterijen verkrijgbaar. Soms krijg je ze op recept van je huisarts. Maakt de inname ervan je misselijk? Vervelend! Probeer ze ’s avonds of bij een licht tussendoortje in te nemen. Zuigen op harde snoepjes of kauwgom wil ook nog wel eens helpen.

Blijf zo lang mogelijk actief
Een zwangerschap heeft veel impact op je gezondheid. Actief blijven is belangrijk voor je algemene welzijn. Je houdt er je gewicht mee onder controle, het vermindert stress en verbetert de bloedsomloop. Ook helpt het je om beter te slapen. Neem een zwangerschapsgymnastiekles of loop minstens vijftien tot twintig minuten per dag in een rustig tempo. Kies bij warme temperaturen voor schaduwrijke gebieden of loop een rondje binnenshuis

Welke activiteiten zijn geschikt voor zwangere vrouwen?
Pilates, yoga, zwemmen en wandelen zijn ook geweldige activiteiten voor de meeste zwangere vrouwen. Neem echter eerst contact op met je arts voordat u met een trainingsprogramma begint. Probeer iedere week minstens dertig minuten aan lichaamsbeweging te doen. Luister altijd naar je lichaam en overdrijf niet.

Vermijd tabak, alcohol en oplosmiddelen
Vermijd tijdens de zwangerschap tabak, alcohol, illegale drugs en oplosmiddelen zoals verfverdunners en nagellakverwijderaar vermijden. Daarmee verklein je de kans op een miskraam en/of afwijkingen bij de baby. Roken is echt heel erg slecht voor de ontwikkeling van je kindje. Het vermindert de zuurstoftoevoer naar de baby en is gekoppeld aan vroeggeboorte en andere complicaties. Een zwangerschap is een bijzondere periode waar je zoveel mogelijk van moet genieten. En het is prachtig om in een zwangerschapskalender te zien hoe je kleintje groeit!

Er zijn momenten in een langdurige relatie dat de twijfel toeslaat, wil ik nog wel verder met hem of haar? Een moeilijke vraag waarin veel aspecten afgewogen moeten worden om tot een juiste beslissing te komen. Zet u alles op alles om bij elkaar te blijven of is het beter elkaar wat ruimte te geven en een andere weg in te slaan? Een relatie verbreken doet u niet zo maar en gaat gepaard met veel emotie. Maak geen overhaaste beslissingen en overweeg of u de relatie nog een kans wilt geven. Ik heb een aantal vragen voor u op een rijtje gezet om uzelf af te vragen of de relatie nog een toekomst heeft of dat het beter is om deze te verbreken.

  1. Waarom wilt u de relatie verbreken
    De gedachten om een relatie te verbreken schiet niet in één keer te binnen. Voor dat de vraag gesteld wordt is er vaak een langere periode waarin u meerdere malen twijfelt aan de relatie. Soms zijn het kleine dingen soms zijn het grote gebeurtenissen wat de relatie aan het wankelen brengt. Zet de redenen waarom u denkt aan de relatie te verbreken op een rijtje en leg deze weg. Pak na een tijdje het lijstje er nog eens bij, is deze groter of juist kleiner geworden en bent u nog steeds van mening dat deze redenen er toe leiden dat u de relatie wilt verbreken? Praat er over met uw partner, misschien is hij/zij zich er niet van bewust dat bepaalde gewoontes voor u een struikelblok zijn en wie weet zijn er met een paar kleine aanpassingen geen redenen meer over om te twijfelen aan uw relatie. Geef elkaar een kans en de ruimte om te groeien in een relatie en vecht voor die tweede kans. Zijn er dingen gebeurt die voor u het vertrouwen hebben beschaamd en kunt u hier niet verder mee leven dan wordt het tijd om in te zien dat de relatie geen toekomst meer heeft.
  2. Wat kan ik doen om de relatie te verbeteren
    De schuld van het stuklopen van een relatie ligt nooit bij 1 persoon. Twijfelt u omdat er misschien ongemerkt veranderingen in de relatie zijn geslopen? Stel uzelf ook altijd de vraag: wat kan ik doen om de veranderingen weer terug te zetten in de relatie? Praten is ook hierbij natuurlijk van belang. Vraag aan uw partner waar hij/zij verbeteringen ziet en doe beide water bij de wijn om de relatie weer een stuk leuker te maken. Komt u er samen niet uit en leid het praten tot een ruzie omdat u beide van mening bent niet te willen veranderen dan kunt u zichzelf afvragen of dit nog wel een relatie is waar u voor wilt vechten.
  3. Waarom ben ik bij mijn partner
    Zeker bij lange relaties waar het ritme van de dag de passie heeft overgenomen ligt sleur op de loer. Het is altijd goed om even terug te gaan naar het begin van uw relatie. Waarom was u zo aangetrokken tot uw partner en wat deed u voor een leuke dingen om bij elkaar te zijn. In het begin van de relatie leuke dates gehad? Blaas deze weer nieuwe leven in. Bezoek het restaurantje waar u ging eten of ga naar de plek waar voor het eerst oogcontact werd gemaakt. Val opnieuw voor uw partner en spreek samen momenten af wanneer het alleen om u samen draait. Trek een mooie outfit aan en neem tijd voor elkaar. Laat de passie weer terugkomen in de relatie en weet waarom u bij uw partner bent.

De vraag of u een relatie moet verbreken gaat altijd gepaard met veel antwoorden. Praat erover met uw partner maar ook met mensen in uw directie omgeving. Behoefte aan professionele hulp? Voel geen schaamte en laat iemand u helpen. Door te praten over uw gevoelens krijgt u nieuwe inzichten en kan de afweging voor het verbreken van de relatie beter worden afgewogen. Wees eerlijk naar uzelf en uw partner want een ongelukkige relatie waarin u beide vast zit heeft geen toekomst. 

Je hebt het vast al eens voorbij zien komen, de vaderschapstest. Waarbij je vroeger moest wachten tot het kindje geboren was, kun je al een lange tijd zelfs tijdens de zwangerschap laten testen wie de vader is. Je kunt hiervoor kiezen als je bijvoorbeeld zeker wilt weten wie de vader is van je ongeboren kindje. Dankzij een niet-invasieve testmethode is dit zelfs mogelijk zonder verhoogd risico op miskraam. Waar dit voorheen gebeurde via biopsie of vruchtwaterpunctie, kan dit tegenwoordig door bloed af te nemen bij de moeder en wangslijm bij de vader. Het grote voordeel hiervan? Je kunt in een vroeg stadium en zonder risico nagaan hoe de verwantschappen liggen. Superfijn! Hoe dit in zijn werk gaat, lees je hieronder!

Invasieve en niet-invasieve DNA-test

Je hebt twee soorten manieren om een vaderschapstest uit te voeren. Hierbij kun je kiezen voor een traditionele manier, namelijk een biopsie of punctie bij de moeder. Dit gebeurt bij een gynaecoloog in het ziekenhuis. Daarnaast kun je ook nog kiezen voor de nieuwe niet-invasieve vaderschapstest. Het grote voordeel hieraan is dat dit gaat via bloedafname bij de moeder en dit kan al bij een huisarts of verloskundige. De vader hoeft hierbij alleen maar wangslijm af te nemen. Ideaal!

Vader zwangerschapstest

Invasief

Als we kijken naar de traditionele invasieve manier, zijn er verschillende opties. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen biopsie en vruchtwaterpunctie. Een biopsie is mogelijk in de eerste fase van de zwangerschap vanaf 11 tot 15 weken. Hierbij wordt er een stukje weefsel uit het lichaam verwijderd ter onderzoek met de bedoeling om een diagnose vast te stellen. Een vruchtwaterpunctie gaat net even wat anders. Met behulp van een echo wordt er gecontroleerd waar de placenta ligt en wordt er vaginaal een buisje ingebracht waarmee de vlokken opgezogen. Een punctie kan vaak tussen de 16 en 22 weken en er is ongeveer 2% kans op een miskraam via deze manier.

Niet-invasief

Zoals er al eerder is benoemd, is de niet-invasieve een geheel nieuwe methode om tijdens de zwangerschap het vaderschap te onderzoeken. Dit kan al vanaf 9 weken. Daarnaast is er geen risico tot miskraam bij als gevolg van een biopsie of vruchtwaterpunctie. Dit is natuurlijk een super goede innovatie op het gebied van vaderschapstesten. Een vaderschapstest tijdens zwangerschap kan ook volledig anoniem worden uitgevoerd als je kiest voor de niet-invasieve methode. Je hebt hier namelijk de keuze of je het in het medisch dossier wilt hebben of niet. Het enige nadeel is dat de kosten hoger liggen dan die van de traditionele manier die meer risico’s meebrengt. De keuze is aan jou!

Gefeliciteerd je bent zwanger! Dat is natuurlijk heel mooi nieuws, maar helaas kan een zwangerschap ook wat minder fijne kwaaltjes met zich meebrengen. Zo heeft een groot deel van ze zwangere vrouwen in de eerste periode van de zwangerschap last van ochtend misselijkheid, maar ook vocht vasthouden is een veel voorkomend probleem. Zeker met het weer van de afgelopen tijd.

Er zijn wel een aantal tips die je kunt proberen om iets minder last te hebben van deze zwangerschapskwalen. Tegen ochtendmisselijkheid kun je in de ochtend een gewoon glas cola drinken. De cola maakt een soort filmpje in je maag, waardoor je minder snel een misselijk gevoel hebt.

Al iets eten voordat je je bed uitgaat. Hierdoor kan je maag zich rustig vullen, waardoor je misselijkheid kan afnemen. Bij inspanning kan dit juist erger worden. Dus vandaar dat het verstandig is het te eten in bed. Zaken die goed helpen zijn bijvoorbeeld een bakje vla, of een banaan. Je kunt er ook voor kiezen om een maaltijdshake te nemen. Alles in 1 shake! Makkelijk en voedzaam en je weet zeker dat je de benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt. Zeker wanneer je te misselijk bent om gewoon te eten.

Heb je ook last van opgezette benen en vocht vasthouden? Dan is het belangrijk om regelmatig te bewegen en juist voldoende water te drinken. Dit zorgt er voor dat de vochthuishouding op peil blijft. Mocht dit niet helpen dan kun je er ook voor kiezen om compressiekousen te dragen. Door de graduele compressie verminderen compressiekousen je klachten. Denk aan zware vermoeide benen, dikke enkels, spataderen, oedeem of trombose.

Wellicht dat deze tips helpen om je klachten te verminderen, waardoor je lekker van je zwangerschap kunt genieten!

Babywatcher

Zwangeren in Nederland en België hebben gedurende de introductieperiode van de Babywatcher, ’s werelds eerste thuis-echo-scanner, zelfstandig 2.881 echo’s gemaakt.

Sinds mei van dit jaar maakt de Nederlandse Start-Up BabyWatcher het mogelijk om thuis zelf echo’s te maken gedurende de zwangerschap. Met de Babywatcher, die voor één of twee weken kan worden gehuurd, kunnen per dag drie echo’s van elk 10 minuten worden gemaakt. De Babywatcher heeft geen medisch doel en beschikt niet over meetfuncties. De scanner is alleen bestemd voor ultieme zwangerschapsbeleving. Bij 3% van de totale populatie had de hoogte van de BMI en de ligging van de placenta invloed op een vervaging van de beelden.

Naast de eerdere testresultaten van de Babywatcher, laten deze 2.881 echo’s zien dat een zwangere eenvoudig een echo kan maken. Hierop aanvullend draagt een juiste voorlichting ertoe bij, dat een zwangere niet ongerust wordt op het moment dat zij iets niet herkent of iets niet volledig ziet. De zwangere doet geen beroep op een extra medisch consult bij een gynaecoloog of verloskundige tijdens of na het gebruik van de Babywatcher.

Grote kans dat je het spiraaltje kent. Ja, het is een voorbehoedsmiddel. Eén waarbij je níét kunt vergeten om ‘m in te nemen, zoals sommigen met de pil nog weleens doen. Je hebt dus minder kans op ongeplande zwangerschap. Maar wat is het nog meer… naast een handig ankertje in de baarmoeder?

Wat is het spiraaltje eigenlijk precies?

Spiraaltje in de volksmond, maar in Intra-uteriene Device(IUD) als er in medische termen gesproken wordt. Ook wel: voorwerp in de baarmoeder. Dat voorwerp is een soort ankertje, waarvan meerdere varianten bestaan. Eenmaal ‘ingebracht’ kan het spiraaltje vijf (en in sommige gevallen tien) jaar blijven zitten. Het zorgt ervoor dat of jouw eicel niet innestelt en de zaadcellen van een man worden ‘uitgeschakeld’. Het spiraaltje is zo gemaakt, dat er twee draadjes uit de baarmoedermond blijven hangen. Hiermee kan het worden verwijderd. Daarna keert de vruchtbaarheid terug. Een gewenste zwangerschap blijft hierdoor meestal niet (veel) langer uit.

spiraaltje vrouwen

Kan iedereen het spiraaltje laten plaatsen?

Naast dat een spiraaltje alleen geschikt is voor vrouwen, is het alsnog heel persoonlijk of een spiraaltje bij jou past.  Er zijn eigenlijk vier scenario’s: je kunt alle soorten spiraaltjes gebruiken, je kunt alleen een koperspiraaltje verdragen, alleen een hormoonspiraaltje is verstandig óf een spiraaltje is ongeschikt.

Het verschil in spiraaltjes

De koper- en hormoonspiraaltjes worden het meest gebruikt en hebben beide een T-vorm. Het koperspiraaltje werkt zonder hormonen en een hormoonspiraaltje werkt met het hormoon progestageen. Het koperspiraaltje is bijvoorbeeld niet geschikt voor vrouwen die heel veel last hebben van menstruatie, omdat deze heftiger wordt door dit spiraaltje. Vrouwen die last hebben van een leverziekte, onder behandeling zijn voor trombose of een vorm van borstkanker hebben, kunnen beter geen hormoonspiraal nemen.

Het spiraaltje is zeker ongeschikt als…

Je zwanger bent, een infectie hebt aan de baarmoeder, eileiders of eierstokken, je veel bloedverlies hebt zonder dat de oorzaak hiervan bekend is, je afwijkende afscheiding hebt, je een afwijking hebt aan de baarmoeder of baarmoedermond, je een SOA hebt of als je een operatieve behandeling aan de baarmoeder ondergaat.

spiraal

Hoe werken de spiraaltjes?

Het koperspiraaltje werkt als volgt: de koper maakt de zaadcellen van een man die in de baarmoeder komen inactief. Dat is niet de enige ‘bescherming’; ook jouw baarmoederslijmvlies is niet meer geschikt voor een bevruchte eicel. En het werkt goed. Slechts 1% van de gebruikers wordt alsnog onbedoeld zwanger. Het koperspiraaltje werkt zo’n vijf jaar. Net als het hormoonspiraaltje. Dit spiraaltje werkt met een hormoon dat geleidelijk uit het spiraaltje wordt vrijgelaten. Weer wordt het baarmoederslijmvlies ongeschikt gemaakt voor bevruchte eicellen. Door het hormoon ontstaat er ook nog eens een taaiere slijmprop in de baarmoederhals, waardoor zaadcellen beter worden geweerd.

Wie kan het spiraaltje inbrengen?

Er zijn twee personen die het spiraaltje bij jou kunnen plaatsen, namelijk de gynaecoloog en de huisarts. Zij doen altijd een inwendig onderzoek om te checken hoe de baarmoederligging is en wat de diepte hiervan is. Ook zijn dit de personen die 6 weken na het plaatsen een controle uitvoeren. Je kunt zelf kiezen of je het spiraaltje door de huisarts of de gynaecoloog laat plaatsen. Ga je naar de huisarts, dan heb je vaak de mogelijkheid om het spiraaltje zelf te kopen bij een apotheek. Dit moet wel op recept van de huisarts. Vind je het prettiger om de ingreep door een specialist uit te laten voeren, dan kun je aan de huisarts vragen of deze jou doorstuurt naar een gynaecoloog. Dat kost je vaak wel meer. De reden? Bij de huisarts geldt geen eigen risico, bij de gynaecoloog wel. Is jouw eigen risico nog niet voldaan, dan betaal je dit eerst zelf voordat de zorgverzekeraar dit voor jou vergoedt. Daarbij komt dat het consult van een gynaecoloog hoog is.

dokter-spiraal

Hoe wordt het spiraaltje ingebracht?

Niemand zal helaas met erg veel plezier naar de huisarts of gynaecoloog stappen om het spiraaltje te laten plaatsen. Maar zit het eenmaal, dan hoef je ook vijf jaar nergens meer aan te denken – wat betreft anticonceptie. Ook de pijn verdwijnt. Er zijn periodes in de maand waarin het spiraaltje makkelijker kan worden geplaatst. Dat is tijdens of net na de menstruatie. De baarmoederhals is in die periode soepeler. Maar ook dan is het geen overbodige luxe om vooraf een pijnstiller in te nemen. De eendenbek – ook wel speculum – blijft bij het plaatsen namelijk helaas niet in de kast liggen. Na het inbrengen van dit speculum, wordt het spiraaltje via een dun hulsje naar binnen geschoven. Dit hulsje wordt weggehaald en het spiraaltje blijft zitten.

Voordelen en nadelen van spiraaltjes

Na het te hebben gehad over het inbrengen, is het wel fijn om het even over de voordelen te hebben. Dan weet je weer waar je het voor doet.

Koperspiraaltje: is een betrouwbaar voorbehoedsmiddel waar je vervolgens zo’n vijf jaar geen omkijken naar hebt. De grootste plus van dit spiraaltje is waarschijnlijk het niet toevoegen van hormonen aan het lichaam. De vruchtbaarheid wordt dan ook niet aangetast en je bent na het verwijderen van het koperspiraaltje dan ook meteen – of heel snel – weer vruchtbaar. Het is optimaal voor vrouwen die overgevoelig zijn voor oestrogeen. Nadelen zijn: de pijn die komt kijken bij het inbrengen en de buikpijn die in de tijd na het plaatsen even aanwezig is. Nog het meest vervelend, omdat dit het langst aanhoudt, is de langere menstruatieperiode die plaatsvindt zolang het lichaam moet wennen aan het spiraaltje.

Hormoonspiraaltje: dit is het betrouwbaarste spiraaltje, dat wel hormonen afgeeft. Het voordeel is dat deze niet door heel het lichaam worden verspreid. De vruchtbaarheid wordt door deze hormonen niet aangetast. Ook hierbij hoef je vijf jaar lang niet na te denken over je anticonceptiemiddel. In tegenstelling tot bij het koperspiraaltje, word je met een hormoonspiraaltje niet tot nauwelijks meer ongesteld. Nadelen van dit spiraaltje zijn de buikpijn die na het plaatsen een paar maanden aan kan houden en wat bloedverlies in die periode. Ook kunnen er acne, hoofdpijn, gezwollen borsten en duizeligheid ontstaan doordat het lichaam erg moet wennen aan de progestageen die wordt losgelaten in de baarmoeder.

Wat kost een spiraaltje?

Het meest geplaatste koperspiraaltje (T-Safe) is goedkoper dan het meest gebruikte hormoonspiraaltje (Mirena). Kies je voor koper, dan betaal je 69 euro voor het spiraaltje. Mirena kost je bijna 150 euro. Haal je het spiraaltje zelf en laat je het plaatsen door de huisarts? Dan betaal je geen kosten voor het plaatsen. Ga je naar de gynaecoloog, dan zijn de kosten een stuk hoger. Een consult kost alleen al zo’n 250 euro. Je betaalt voor de gynaecoloog eerst zelf het eigen risico (als dat nog niet is voldaan door andere zorgkosten). Is dit voldaan, dan vergoedt de zorgverzekeraar de kosten. Of de kosten voor het spiraaltje zelf worden vergoed, hangt ervan af wat voor zorgverzekering jij hebt gekozen en hoe oud je bent. Met een aanvullende zorgverzekering voor anticonceptiva worden de kosten voor het spiraaltje wel vergoed. Vanuit de basisverzekering worden deze kosten alleen vergoed als je jonger bent dan 21. Wel betaal je dan het eigen risico voor een gynaecoloog én het spiraaltje. Ténzij je jonger bent dan 18, want mensen tot 18 jaar betalen nog geen eigen risico. Het plaatsen van een spiraaltje in dat geval dan dus eigenlijk gratis.

Pin It