Alcohol Archieven

Alcohol 6 februari 2023

Wordt alcohol drinken het nieuwe roken?

Een goede gezondheid heeft allerlei voordelen. Zowel op individueel vlak, als wanneer maatschappijbreed wordt gekeken. Om mensen zo gezond mogelijk te laten zijn, worden ongezonde dingen ontmoedigd. Denk aan alle mediacampagnes en prijsstijgingen van sigaretten om jongeren niet te laten beginnen met roken, en rokers te laten stoppen. Er is echter wel iets opvallends. Waar een op de vijf Nederlanders rookte vorig jaar, heeft bijna een evengroot percentage een problematisch alcoholgebruik. En dat terwijl alcohol op veel plekken gewoon verkocht wordt, en er zelfs reclame voor gemaakt mag worden. De populariteit van alcohol lijkt overigens wel af te nemen. Wordt alcohol drinken het nieuwe roken?

Niet drinken wordt steeds hipper

Dry January hebben we net achter de rug. Maar betekent dat dat veel mensen nu weer lekker een biertje of fles wijn opentrekken? Dat lijkt niet helemaal het geval te zijn. Hoewel alcoholische dranken lange tijd maatschappelijk vrij geaccepteerd waren, lijkt hier verandering in te komen. In de media verschijnt de ene na de andere test van alcoholische bieren. Wetenschappers staan te springen om te vertellen welke nadelige effecten alcohol wel niet heeft op ons lichaam. De ene na de andere fabrikant komt met hippe mocktails. Naast de minimaal drie kinderen, de hond en bakfiets, lijkt de nieuwe generatie hippe mensen (al dan niet tijdelijk) geen alcohol te drinken. Kijk maar eens naar de hits bij de hashtags #SoberisSexy en #SoberLife op Insta en Tiktok.

Een nieuw statussymbool: niet drinken

Een alcoholvrij leven als levensstijl is het nieuwe statussymbool. Enerzijds goed natuurlijk, gezien de problemen die alcohol kan veroorzaken. Er moet echter wel mee uitgekeken worden. Alcohol drinken is namelijk een keuze. Maar alcoholisme, dat gekenmerkt wordt door dwangmatig drinken, impulsief gedrag en terugval, kan gezien worden als een chronische hersenziekte.

Alcohol drinken: wanneer is het eigenlijk een probleem?

Doordat alcohol minder maatschappelijk geaccepteerd lijkt te gaan worden, valt alcoholisme meer op. En daarmee ontstaat weer een ander gevaar, namelijk dat meer mensen hun alcoholgebruik gaan verbergen. Wanneer er eigenlijk sprake is van een alcoholverslaving? Meestal wordt de hoeveelheid alcohol die men drinkt binnen een bepaalde periode als criterium gehanteerd. Daarnaast zijn er echter nog meer indicatoren. Denk aan het veroorzaken van geestelijke, lichamelijke of sociaal-maatschappelijke problemen, of alcohol nodig hebben voor zelfvertrouwen te hebben, de realiteit te ontvluchten of problemen te vergeten.

Effectieve behandeling bij een alcoholverslaving

Veel mensen proberen bij een alcoholverslaving in eerste instantie zelf te minderen of te stoppen. Lukt dat niet, dan is het zeker goed hier professionele hulp bij in te schakelen. Op de website https://www.connection-sggz.nl/ van Connection SGGZ (Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg) vind je meer informatie over hun effectieve behandelmethode.

Alcohol 15 december 2021

Hoe kunt u een alcoholverslaving herkennen

Alcohol is verslavend. Af en toe een glaasje alcohol is helemaal niet erg. Mensen drinken een glaasje voor de gezelligheid en omdat het lekker is. Een glas rode wijn met een kaasplankje op de bank of een lekker speciaal biertje voor de open haard. Wanneer u echter niet meer zonder het glaasje alcohol kan ontstaat er soms een verslaving. Hoe kunt u een alcoholverslaving herkennen?

Hoe kunt u een alcoholverslaving herkennen

Meestal ontstaat een alcohol verslaving geleidelijk. Een alcoholverslaving is niet gemakkelijk te herkennen, juist omdat hij zo geleidelijk ontstaat. Stoppen zonder hulp is bij de verslaving erg lastig. Het probleem moet eerst herkend worden en dat is niet altijd even gemakkelijk. U kunt van een verslaving spreken wanneer het alcoholgebruik er voor zorgen dat iemand niet meer normaal kan functioneren.

Alcoholisme symptomen

Alcoholisme kent verschillende stadia. Van black-outs, agressief gedrag, verliezen van banen en het steeds meer nuttigen van alcohol dat niet het gewenste effect heeft. Wat zijn de symptomen van alcoholisme? Dagelijks te veel alcohol drinken, ook overdag. Het niet meer in staat zijn te stoppen met het drinken van alcohol en verplichtingen niet meer kunnen nakomen. Na langdurig veel alcohol gebruik zullen er ook lichamelijke klachten ontstaan zoals trillen, zweten, toenemen van gewicht, lever of hersenschade en geestelijke verwarring.

Hulp inschakelen

Een alcohol verslaving is niet niks. Het erkennen van een verslaving is moeilijk en hulp vragen misschien nog wel moeilijker. Van een verslaving komt u niet zo maar af. Schakel professionele hulp in bij een alcoholverslaving.

Alcohol 13 juni 2021

Is het mogelijk om te drinken na een verslaving?

Heeft u zelf een alcohol verslaving gehad of kent u iemand die er last van heeft gehad? Sommige mensen zouden graag weer terug willen naar het sociaal drinken waarbij ze net als de rest een biertje of wijntje kunnen drinken maar kan dit ook? Hoe kunt u op een goede manier drinken na een verslaving?

Wanneer kunt u beter niet proberen matig te drinken?

Het is goed om na te gaan of het verstandig is om matig te drinken of dat u het beter helemaal niet kunt doen. Als u onderstaande bij zichzelf kunt herkennen is het beter om volledig te stoppen met drinken.

Wanneer u lange drinkgeschiedenis heeft
Als u last heeft gehad van ontwenningsverschijnselen
Vooral willen drinken voor het effect van alcohol ‘onder invloed zijn’
Wanneer u de controle vaker verloor ondanks goede voornemens
Als u hierdoor veel problemen ervaart in relatie, familie of werk
U een kenniskring heeft veel gedronken wordt.

Kunt u wel met mindere mate drinken?

Voor sommige is de kans dus groter om weer te kunnen drinken na een verslaving. Heeft u een verslaving gehad en herkent u onderstaande, dan is de kans grote om sociaal te drinken.

Als u minder dan 5 jaar alcohol problemen heeft
Jonger bent als 45 jaar
Geen ontwenningsverschijnselen heeft gehad
Wanneer u voor uw verslaving lange tijd wel matig gedronken heeft
DirAls ook omgeving alleen matig drinkt

Wat als u gaat beginnen met matig drinken?

Het is belangrijk voor dat u begint om helemaal gestopt te zijn met medicaties zoals een kalmeringsmiddel. Dan pas zult u merken of u op eigen kracht de verleiding kan weerstaan. Het is hierbij verstandig om begeleiding in te schakelen om zo alles in goede banen te laten lijden. Vertel ook uw omgeving het zodat ook zij matig zullen drinken en rekening met u houden hierin.

Alcohol 8 januari 2021

Dry January – Doet u mee aan een maand zonder alcohol?

Na een december maand waar er veel alcohol gedronken wordt is het wellicht tijd voor Dry January. Een maand zonder alcohol, houdt u dit vol? Sommige mensen beginnen hier niet aan terwijl er veel voordelen aan kunnen zitten. Voor al voor uw lichaam doet u er goed aan om mee te doen met Dry january.

Waar komt Dry January vandaan?

De naam zegt het eigenlijk al maar het idee komt niet uit Nederland. In 2013 zijn ze daar in Engeland mee begonnen en hebben een campagne opgezet, echter deden er toen nog maar 4000 mensen mee. Het jaar erop werd het wat populairder en in 2016 deed 1 op de 6 Engelse mee. Het is toen ook naar andere landen overgewaaid en dus ook Nederland. Gezondheidsinstanties zijn hier natuurlijk erg blij mee zodat iedereen bewust wordt gemaakt van het alcoholgebruik.

Minder alcohol gebruik

Vaak wordt door mensen gedacht dat wanneer iemand mee doet aan Dry January dat ze in februari weer helemaal los gaan. Dit is echter niet het geval, het half jaar Dry January zijn er door deze mensen juist minder alcohol genuttigd. Dit heeft dus alleen maar positief effect op uw gezondheid en nachtrust. Ze hebben namelijk een maand lang hun alcohol moeten vervangen. Zo wordt er geen alcohol meer in huis gehaald en zal het wellicht wat natuurlijk gaan om enkel ander drinken mee te nemen.

Gezondheidsvoordelen van Dry January

Uw lichaam wordt er erg blij van wanneer u geen alcohol drink. Zo zal het goed zijn voor uw lever, wanneer er alcohol gedronken wordt moet de lever hard aan het werk en het kan wel 1 tot 1,5 uur duren voordat 1 glas drinken volledig afgebroken is. Uw bloed druk zal lager worden en de kans op hartritmestoornissen zullen verlagen. Door alcohol zult u vaak wel sneller in slaap vallen echter wordt u niet uitgerust wakker. Door alcohol te mijden zult u goed slapen en wat fitter wakker worden.

Een maand geen alcohol is rust voor uw lichaam.

Alcohol 26 oktober 2020

Dit zijn de belangrijkste signalen van een alcoholverslaving

Het drinken van een of meerdere glazen alcohol is in onze maatschappij dusdanig geaccepteerd dat een alcoholprobleem veel minder snel ontdekt wordt. Alcoholisme is echter een van de meest voorkomende verslavingsvormen die we kennen. Daarnaast is dit een vorm van verslaving die er snel insluipt. Het is daarom erg belangrijk om de signalen van een alcoholverslaving te herkennen om tijdig in te kunnen grijpen.

Wanneer is er sprake van een alcoholverslaving?

De hoeveelheid alcohol dat stelselmatig wordt gedronken in een bepaalde periode wordt vaak gezien als criterium of er sprake is van een alcoholverslaving. De gewoontes met betrekking tot de mate van het alcoholgebruik zijn zeker indicatoren van alcoholisme maar er spelen meer factoren een rol. Er is immers ook sprake van problematisch drinken als dit van invloed heeft op het geestelijk- en lichamelijk functioneren en of dit alcoholgebruik sociaal maatschappelijke problemen veroorzaakt. Daarnaast is er sprake van een alcoholverslaving als alcohol wordt gebruikt als middel om meer zelfvertrouwen te krijgen, van stemming te veranderen, om problemen te vergeten en/of om de realiteit te ontvluchten. In dat geval wordt er dwangmatig alcohol gebruikt en kan iemand geestelijk afhankelijk zijn van alcohol.

Signalen die op een verslaving aan alcohol kunnen duiden

Het kan geen kwaad om af en toe te genieten van alcohol, mits dit maar met mate gebeurt. Een overmatig alcoholgebruik kan veel vervelende gevolgen hebben. De stap van af en toe een glaasje drinken, naar regelmatig drinken en het “binge drinken” (zwaar alcoholgebruik) is relatief klein doordat het bijna een maatschappelijke gewoonte is om alcohol te gebruiken. Het is echter wel goed om de signalen die op een verslaving aan alcohol kunnen duiden te kennen. We zetten de belangrijkste signalen op een rijtje:

Controleverlies op de hoeveelheid drankgebruik
Slechte concentratie of vergeetachtigheid
Redenen zoeken om alcohol te kunnen drinken
Overmatig alcoholgebruik ontkennen
Verbergen van drank
Trek hebben in alcohol op ongewone tijden
Toename van psychische- en lichamelijke klachten
Problemen om sociale- en zakelijke contacten te onderhouden
Trillen, zweten, slecht slapen, angst en ernstige stemmingswisselingen als afkickverschijnselen van alcohol hebben bij een poging om het gebruik hiervan te minderen of te stoppen.

Connection SGGZ voor een effectieve behandeling bij een alcoholverslaving

Een alcoholprobleem wordt vaak lang ontkent of verborgen gehouden voor anderen. Veel mensen kiezen ervoor om in eerste instantie zelfstandig een of meer pogingen te doen om het alcoholgebruik te verminderen of zelfs helemaal te stoppen. Dit is, in een maatschappij waarin het drinken van alcohol als volstrekt normaal wordt gezien, geen eenvoudige opgave. Mensen die problemen hebben met hun alcoholgebruik kunnen terecht op de website van Connection SGGZ (Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg) om te ontdekken hoe ze gebruik kunnen maken van een effectieve behandeling bij een alcoholverslaving. Op deze website staat alle benodigde informatie weergegeven over de behandelmethode en de vergoeding van de verzekering van deze specialistische-, persoonlijke- en ervaringsdeskundige hulp.

Alcohol 29 juli 2020

Meer Nederlanders houden zich aan alcoholadvies Gezondheidsraad

Steeds meer Nederlanders houden het bij maximaal één glas alcohol per dag. Dat blijkt uit de Leefstijlmonitor van het CBS, RIVM en het Trimbos Instituut. In 2019 hield 41 procent van de Nederlanders zich aan de richtlijn van de Gezondheidsraad. Die adviseert om geen alcohol te drinken, of in ieder geval niet meer dan één glas per dag. Vijf jaar eerder, in 2014, hield 37,5 procent zich aan dit voorschrift. Uit de cijfers blijkt dat 50-plussers zich het meest houden aan het advies. Jongvolwassen het minst vaak.

In deze infographic van het Trimbos Instituut worden de kerncijfers overzichtelijk in kaart gebracht. De cijfers worden uitgesplitst naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau. Naast de verschillen in drinkgedrag tussen jongeren en ouderen komt ook naar voren dat laagopgeleiden zich het vaakst houden aan het advies, en hoogopgeleiden het minst vaak. Ook blijkt dat meer vrouwen het advies van de Gezondheidsraad in acht nemen.

Verder komt het positieve beeld naar voren dat het aantal overmatige drinkers de afgelopen vijf jaar verder is gedaald. Het percentage daalde van 9,9 procent in 2014 naar 8,5 procent in 2019. Het percentage zware drinkers bleef in dezelfde periode nagenoeg gelijk en schommelt rond de 9 procent. De doelstelling van het Preventie-akkoord is een daling van zowel overmatig als zwaar drinken onder volwassenen naar 5 procent in 2040.

De Leefstijlmonitor verzorgt sinds 2014 de gegevensverzameling op het gebied van veel leefstijl-gerelateerde thema’s, zoals alcoholgebruik, bewegen en voeding. Dit wordt gedaan in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Deze cijfers worden onder meer gebruikt voor de totstandkoming van het Nederlandse preventiebeleid.

Samen met koepelorganisatie STIVA zet KVNW zich in voor een verantwoorde alcoholconsumptie. Samen met meer dan zeventig maatschappelijke organisaties is eind 2018 het Nationaal Preventieakkoord getekend. Daarin staan veel concrete maatregelen om problematisch alcoholgebruik aan te pakken, en de gezondheid van veel Nederlanders te verbeteren. KVNW neemt ook maatschappelijke verantwoordelijkheid met onder meer Wine in Moderation (WIM). Met deze campagne worden Nederlandse consumenten bewust gemaakt van een juiste wijnconsumptie.

Bron: KVNW

Alcohol 27 mei 2016

Alcoholverslaving schadelijker dan heroïneverslaving

De maatschappij waarin we leven is haast onlosmakelijk verbonden met het drinken van alcohol. Een borrel na het werk, een fles champagne om iets te vieren, een wijntje bij het eten… Alcohol staat voor velen gelijk aan gezelligheid en ontspanning, maar lang niet iedereen weet zijn alcoholgebruik onder controle te houden. En in tegenstelling tot wat men verwacht is het hebben van een alcoholverslaving vele malen schadelijker dan een heroïneverslaving. Toch heerst het beeld dat het vooral de heroïneverslaafde is die zichzelf en de maatschappij veel last bezorgd. Iemand die vaak een slok te veel op heeft doet toch niemand kwaad? Dronken mensen zijn toch best gezellig?

Wanneer ben je alcoholverslaafd?

Volgens de meest recente gegevens voldoet tussen de 3.3 en 5.7 procent van de Nederlandse bevolking aan de criteria van een alcoholverslaving. De DSM-V spreekt van een (milde) alcoholverslaving als je aan minimaal 2 van de volgende 11 criteria voldoet:

Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was.
Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.
Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd.
Sterk verlangen om te gebruiken
Door gebruik tekortschieten op het werk, school of thuis.
Blijven gebruiken ondanks dat het problemen meebrengt in het relationele vlak
Door gebruik opgeven van hobby’s, sociale activiteiten of werk
Voortdurend gebruik, zelfs wanneer je daardoor in gevaar komt
Voortdurend gebruik ondanks weet hebben dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.
Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen oftewel tolerantie.
Het optreden van onthoudingsverschijnselen, die die minder hevig door meer van de stof te gebruiken

De laatste jaren is flink wat onderzoek gedaan naar de gevolgen van verschillende verslavingen, voor zowel de persoon als zijn nabije omgeving en de maatschappij als geheel. Hieruit komt steeds weer naar voren dat alcoholverslaving verreweg de meeste negatieve gevolgen met zich meebrengt.

Op welke gebieden is alcoholverslaving nu zo veel gevaarlijker dan alle andere verslavingen?

Als enkel gekeken wordt naar hoe schadelijk de verslaving is voor het individu blijken heroïne en alcoholverslaving ongeveer even schadelijk. Denk hierbij aan lever- of neurologische schade bij een forse alcoholverslaving, maar ook secundaire gevolgen, zoals het ontwikkelen van een stemmingsstoornis ten gevolge van het alcoholgebruik. Wanneer echter ook de gevolgen voor de (in)directe omgeving worden meegenomen, blijkt alcoholverslaving tot veel meer negatieve gevolgen te leiden. Zo is er bij bijvoorbeeld twee-derde van huiselijk geweld incidenten alcohol in het spel, overlijden jaarlijks vele mensen ten gevolge van het rijden onder invloed en zijn er hoge kosten voor werkgevers, zorgverleners en de staat.
Alcohol is nu eenmaal onderdeel van de maatschappij, maar de gevolgen van de acceptatie en vergoelijking van jouw en andermans (overmatige) drinkgedrag kan tot zeer ernstige gevolgen lijden Twijfel je over je eigen alcoholgebruik of heb je het idee dat iemand in je omgeving misschien aan een alcoholverslaving lijdt, is het verstandig dit met je huisarts te bespreken om te voorkomen dat het probleem verder uit de hand loopt.

Literatuur:
Lachenmeier & Rehm (2015) Comparative risk assessment of alcohol, tobacco, cannabis and other illicit drugs using the margin of exposure approach, scientific reports
Nutt, King & Phillips (2010), Drug harms in the UK: a multicriteria decision analysis, the lancet.

Alcohol 6 september 2012

Alcoholvergiftiging bij kinderen in 2011

Aantal kinderen met alcoholvergiftiging in 2011 opnieuw toegenomen. Het aantal kinderen en jongeren met een acute alcoholvergiftiging is in 2011 opnieuw toegenomen. In het afgelopen jaar zagen kinderartsen in het gehele land het aantal opnames oplopen tot 762 in 2011.

In 2010 bedroeg het aantal nog 684. In 2007 lag dit aantal op 297: een stijging van maar liefst 157%. Opvallend is dat de gemiddelde leeftijd van de jongeren, na een stijging, in 2011 weer is gedaald. De gemiddelde leeftijd bedroeg in 2010 15,6 jaar, in 2011 bedroeg de gemiddelde leeftijd 15,3 jaar. Het betrof opnieuw ongeveer evenveel jongens als meisjes.

Dieptepunt was, naast opnames van enkele 11-jarigen, de opname van een 10-jarig kind. De opgenomen kinderen bleken in 2011 gemiddeld een licht hoger alcoholpromillage te hebben dan in 2010 ( gemiddeld 1,81 en 1,83 0/00 in respectievelijk 2010 en 2011). Dit komt overeen met de trend van laatste 5 jaar, waarin de gemiddelde duur van het alcoholcoma opliep tot 3,27 uur in 2011.

Kinderarts Nico van der Lely, die deze jongeren op de alcoholpoli van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft behandelt, maakt zich grote zorgen. “Uit deze cijfers blijkt dat het probleem nog steeds niet is getackeld. Het is wachten tot de eerste dode valt.”

In het westen van het land werden de meeste kinderen opgenomen. Koploper is Noord Holland met 32,5 %, gevolgd door Zuid Holland (17,7 %). Maar ook Oost Brabant scoort hoog met 17,1 %.

Percentages jongeren t/m 17 jaar opgenomen in het ziekenhuis met een alcoholintoxicatie per provincie in 2011

Alcohol 5 september 2012

Alcohol kan aanleiding zijn voor slaapproblemen in vroege puberteit

Als jongeren in de vroege puberteit kampen met slaapproblemen, kan dat te maken hebben met hun alcoholgebruik. Onderzoek van drs. Sara Pieters en collegas van het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen toont aan dat er een verband is tussen slaapproblemen van pubers en alcoholgebruik. De aard ervan hangt samen met de fase van de puberteit. Naarmate jongeren verder in de puberteit komen, zijn er vaak ook meer problemen met slapen en drinken ze ook meer, zo blijkt uit dit onderzoek dat wordt gepubliceerd in het septembernummer van het wetenschappelijke tijdschrift Alcoholism: Clinical & Experimental Research (ACER).

Slaapmutsje niet voor diepe slaap Hoewel alcohol als “slaapmutsje” iemand kan helpen om in slaap te komen, is het geen probaat middel. Je valt wel sneller in slaap, maar je slaapt niet goed. Je komt niet in een diepe slaap terecht, waardoor het lichaam ook niet tot rust komt. Bij volwassenen is al vaker onderzocht en bevestigd dat alcoholgebruik kan leiden tot slaapproblemen. Omgekeerd kunnen slaapproblemen weer aanleiding zijn tot overmatig alcoholgebruik. Bij jongeren was daarover nog niets bekend.
Dit is het eerste onderzoek waarin een verband wordt aangetoond tussen het stadium van puberale ontwikkeling, slaapproblemen en alcoholgebruik. Puberteit gaat vaak samen met slaapproblemen en laat naar bed gaan en dat heeft weer te maken met alcoholgebruik. Of het omgekeerde ook het geval is, of alcoholgebruik leidt tot slaapproblemen, is in deze studie niet onderzocht.
Vroeg puberen risico voor slaapproblemen en gaan drinken Pieters en haar collegas ondervroegen voor dit onderzoek 432 scholieren (236 meisjes en 195 jongens) in de leeftijd van 11 tot 14 jaar. Ze beantwoordden vragen over hun leefgedrag, slaapritme en of ze alcohol gebruikten, hoeveel en hoe vaak. Pieters: “Onze resultaten wijzen uit dat puberteit en slaapproblemen samenhangen. Dat begint al vroeg in de puberteit. Vooral avondmensen beginnen vaak al vroeg in de puberteit met drinken. Jongeren die al vroeg alcohol gebruiken, zullen ook als ze ouder worden, blijven drinken.”
Andere factoren als gedragsproblemen, sekse of intelligentie waren niet van invloed. Alleen pubertijd en een verstoorde slaap gingen samen met alcoholgebruik op jonge leeftijd. Omdat deze processen al vroeg in de pubertijd beginnen is het vroeg puberen ook een risico voor slaapproblemen en gaan drinken.
Beter letten op slaapproblemen Puberteitsafhankelijke slaapontwikkeling is een belangrijke verklaring voor alcoholgebruik in de vroege adolescentie. Pieters: “Ons advies aan artsen is om beter te letten op slaapproblemen bij jongeren met psychosociale en gedragsproblemen. Ouders kunnen het slaapgedrag van hun kinderen in de gaten houden, wetend dat slaap van invloed is op zoveel andere gezondheidsdomeinen zoals riskant gedrag als alcoholconsumptie.”

Alcohol 26 augustus 2012

Kennis over alcohol en gezondheid

Nederlanders weten te weinig van schadelijke effecten van alcohol

Reinout Pfeiffer Kenniscentrum wil Nederlanders informeren over alcohol en gezondheid.

Nederlanders weten te weinig van de schadelijke effecten van alcohol op de gezondheid. Deze conclusie trekt het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) op basis van het onderzoek ‘Ziek van alcohol’ dat in 2011 door haar is uitgevoerd. Om Nederlanders eerlijke informatie te geven over de gezondheidseffecten van alcohol start STAP op 1 juni a.s. met een nieuw kenniscentrum: het Reinout Pfeiffer Kenniscentrum Alcohol en Gezondheid. De oprichting van dit kenniscentrum valt samen met de inauguratie van één van de leden van de wetenschappelijke raad namelijk Prof dr. Peter Anderson. Anderson wordt vandaag benoemd tot bijzonder hoogleraar Alcohol and Health aan de Maastricht University. De titel van zijn inaugurele lezing luidt: “Why does Europe have a drinking problem”.

Onderzoek: Nederlanders onderschatten schadelijkheid van alcohol voor de gezondheid In 2011 heeft STAP het onderzoek ‘Ziek van drank’ uitgevoerd naar de kennis van de Nederlandse bevolking over de relatie tussen alcohol en gezondheid2. In totaal zijn ruim 1000 mensen ondervraagd met behulp van een online vragenlijst uitgezet door een marktonderzoeksbureau. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat mensen de schadelijkheid van alcohol te laag inschatten. Mensen denken dat cannabis en cocaïne schadelijker zijn dan alcohol, volgens het RIVM is echter alcohol schadelijker1. Ook denken mensen onterecht dat sommige alcoholhoudende dranken minder schadelijk zijn dan andere. Wijn wordt bijvoorbeeld als minder ongezond gezien dan bier of gedistilleerd, terwijl alcohol volgens de Gezondheidsraad, ongeacht het type drank, dezelfde invloed heeft op de gezondheid3.

Wat weten mensen wel: risico’s van alcoholgebruik voor de lever en hersenen Mensen zijn goed op de hoogte van de schadelijkheid van alcohol op de lever. Slechts 5% van de ondervraagden weet niet dat alcohol het risico op leverschade kan verhogen. Ook zijn mensen goed op de hoogte van het feit dat alcohol kan leiden tot hersenschade. De risico’s op hersenschade bij jongeren door alcoholgebruik is bij 94% van de mensen bekend. Dat alcohol ook hersenschade kan opleveren bij volwassenen weet ruim 70% van de mensen.

Wat weten mensen niet: risico’s van alcoholgebruik voor het hart en op kanker Mensen weten niet dat alcohol leidt tot een grotere kans op kanker. Onderzoek in het tijdschrift ‘The Lancet’ heeft overtuigend bewijs geleverd dat er geen drempelwaarde is waaronder het drinken van alcohol veilig is met het oog op kanker4. Met andere woorden, elke slok alcohol verhoogt het risico op het krijgen van kanker. Een grote groep mensen (35%) denkt ten onrechte dat alcoholgebruik niet leidt tot een verhoogd risico op kanker; 12% van de mensen denkt zelfs ten onrechte dat alcoholgebruik het risico op kanker kan verlagen. Met name de duidelijke relatie tussen alcohol en borstkanker wordt onderschat. Slechts 10% van de mensen is zich ervan bewust dat alcoholgebruik leidt tot een verhoogde kans op borstkanker.

Alcohol en het hart Ook de kennis van Nederlanders over de relatie tussen alcohol en hart- en vaatziekten schiet tekort. Volgens de Gezondheidsraad kan alcoholgebruik het risico op hart- en vaatziekten verkleinen, echter alleen bij de subgroep van mannen boven de 40 en vrouwen na de menopauze. Overmatig alcoholgebruik leidt juist tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het onderzoek van STAP laat zien dat mensen de positieve effecten van alcohol op hart- en vaatziekten overschatten. Ze denken ten onrechte dat de positieve effecten voor iedereen gelden. Bovendien geloven mensen ten onterecht in de leus: “een glas rode wijn per dag is goed voor het hart”. Echter, niet wijn perse, maar licht alcoholgebruik zorgt voor het positieve effect van alcoholgebruik op een kleine groep hoogrisico mensen. Terwijl 74% van de mensen denkt dat wijn het risico op hart- en vaatziekten kan verlagen; denkt slechts 25% hetzelfde van bier. Onterecht denken dus veel mensen dat wijn gezonder is dan bier.

Het Reinout Pfeiffer Kenniscentrum Volgens STAP hebben Nederlanders recht op eerlijke informatie over de gezondheidseffecten van alcohol. STAP start daarom op 1 juni met een nieuw kenniscentrum op het gebied van Alcohol en Gezondheid: het Reinout Pfeiffer Kenniscentrum. Dit kenniscentrum is genoemd naar de Groningse student Reinout Pfeiffer die in 1997 overleed nadat hij tijdens de ontgroening te veel alcohol had gedronken. Het doel van het kenniscentrum is het systematisch verzamelen en analyseren van bestaande en nieuwe kennis over alcohol en gezondheid. Het centrum wordt hierbij ondersteund door een adviesraad van wetenschappers van diverse disciplines.

Er is veel wetenschappelijke kennis beschikbaar over de risico’s van alcoholgebruik op de gezondheid. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wijst er in haar rapporten op dat alcoholgebruik in verband kan worden gebracht met 60 verschillende ziekten. Alcohol is wereldwijd één van de grootste ziekmakers. Jongeren, vrouwen en steeds vaker ouderen worden als kwetsbare groepen aangeduid. Veel alcoholproblemen op latere leeftijd blijken voort te komen uit te jong, te vaak en te veel drinken. Ook in Nederland hebben we te maken met een ernstig en groeiend probleem; 90% van de Nederlanders drinkt alcohol. Wereldwijd ligt dit percentage slechts op 45%.