We hebben allemaal wel eens last van pijn, maar sommigen kampen er structureel mee. Vaak wordt er dan naar pijnstillende middelen gegrepen om voor verlichting zorgen. Een aantal middelen zijn dan ook vrij verkrijgbaar. Maar waar dienen die verschillende middelen nu precies voor, en wanneer moet je ermee oppassen? We bespreken een aantal gangbare vormen van pijnbestrijding.
Paracetamol
Neem maar een paracetamolletje, hoe vaak heb je dat niet gehoord in je leven? Het is dan ook de meest gebruikte pijnstiller te wereld. Het wordt dan ook als een relatief veilige pijnstiller beschouwd. Toch moet je paracetamol met mate gebruiken. Te veel paracetamol heeft namelijk nadelige gevolgen voor de lever. Naast pijnstillend werkt paracetamol ook koortsverlagend, waardoor het een gunstig effect kan hebben bij een verkoudheid. Ook heeft paracetamol een ontstekingsremmende werking, maar in mindere mate dan de andere eerdergenoemde functies. Hoewel niet volledig zeker is waarom paracetamol werkt, is de theorie dat het enzymen beïnvloedt die betrokken zijn bij ontstekingsreacties en zenuwbanen beïnvloedt in de gewaarwording van pijn. Naast de eerder genoemde verkoudheid, kan paracetamol voor verlichting zorgen bij artrose, bijholteontstekingen, griep, keelpijn, koorts, menstruatiepijn, migraine en spierpijn. Paracetamol mag niet gebruikt worden bij kinderen onder de zes jaar, tenzij het door middel van zetpillen is die voorgeschreven worden door de huisarts. Mensen met een overgevoelige lever moeten oppassen met paracetamol. Bij zwangerschap zijn geen problemen bij gebruik bekend, maar bij borstvoeding komt de paracetamol wel in de moedermelk terecht, dus moet het gebruik beperkt worden. Doorgaans werkt paracetamol al binnen 15 tot 30 minuten en is het 4 tot 6 uur werkzaam.
Paracetamol met codeïne
Je kunt in de winkel ook paracetamol met codeïne kopen. Is dit dan een soort superparacetamol? Het is een combinatie van paracetamol met cafeïne, dat de opname van paracetamol zou versterken. Hiermee wordt het pijnstillende effect in geringe mate vergroot. Of het verschil waarneembaar is, is maar de vraag. Het is denkbaar dat in enige mate het placebo-effect hierop van toepassing is. Wanneer met mate gebruikt kan het echter weinig kwaad.
Ibuprofen
Meer dan paracetamol heeft ibuprofen een ontstekingsremmende werking. Omdat het de ontsteking zelf tegengaat, neemt ook de pijn die de ontsteking veroorzaakt af. Ibuprofen is in het bijzonder nuttig bij acute pijn door bijvoorbeeld kiespijn, reuma of kwetsuren. Maar ook bij hoofdpijn, spierpijn, spit en menstruatiepijn kan het verlichting geven. In mindere mate helpt het bij pijn en koorts door griep en verkoudheid. Paracetamol is daar meer geschikt voor. Wel is het belangrijk om te weten dat ibuprofen het eiwit remt dat voor opbouw van maagslijmvlies zorgt, waardoor gebruik van ibuprofen voor maagklachten kan zorgen. Ook kan het ophoping van zout in de nieren als gevolg hebben. Gebruik van ibuprofen tijdens zwangerschap wordt afgeraden, maar vanaf de zevende maand mag het helemaal niet meer. Ook tijdens borstvoeding is het gebruik ervan onverstandig. Ibuprofen werkt doorgaans na 30 tot 60 minuten en de werking duurt zo’n 8 uur.
Cannabis
Ook cannabis is de laatste jaren een geaccepteerd middel om pijn te verminderen. Het kan helpen om spierkramp en spasticiteit te verminderen, evenals bepaalde soorten zenuwpijn. Ook vermindert het druk in het oog. Daarnaast helpt cannabis tegen misselijkheid stimuleert het de eetlust. Het wordt steeds vaker ingezet tegen misselijkheid en braken bij chemotherapie en verlies van eetlust, bijvoorbeeld in de laatste levensfase. Maar ook bij glaucoom en tics zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette kunnen patiënten er profijt van ondervinden. Het wordt soms ook ingezet bij epilepsie, maar of het daarbij echt werkt is nog niet bewezen. Een logische bijwerking van het gebruik van cannabis is het ‘high-gevoel’, duizeligheid en verwardheid. Deze bijwerkingen verdwijnen binnen enkele uren. Gebruik cannabis niet als je eerder een psychose hebt gehad. Een veilige bron om aan cannabis te komen is Zamnesia.
Diclofenac
Hoewel diclofenac voorgeschreven kan worden door een arts, is het in lagere doseringen ook bij de drogist verkrijgbaar. Diclofenac werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend. Het is een goed middel om te gebruiken bij jicht, gewrichtspijn, de ziekte van Bechterew, reumatoïde artritis, koliekpijn, menstruatieklachten en bij griep. Wel heeft diclofenac veel wisselwerkingen met andere medicijnen, waardoor het verstandig is om je eerst te laten infomeren door je apotheker, ook als je het zonder recept hebt gekocht. Bij zwangerschap is het gebruik onverstandig, zeker in de laatste drie maanden van de zwangerschap. Diclofenac kan voor maag- en darmzweren en bloedingen zorgen. Gebruik het daarom niet als je eerder zulke klachten hebt ervaren of wanneer je bloedverdunners gebruikt. Het is verstandig om een maagbeschermer te slikken bij het gebruik van diclofenac. Diclofenac werkt vanaf 1 uur na inname en blijft zo’n 6 uur werken.
