Natuurlijk weten we allemaal dat een klein beetje stress af en toe best goed voor je kan zijn. Maar wat moet je doen als de stress je leven begint te bepalen? Een bekend probleem is sollicitatiestress. Een klein beetje spanning is prima en houdt je alert, maar teveel stress kan je kansen op de baan flink laten afnemen. Zwetende handen, trillende knieën of zenuwtics helpen je natuurlijk niet echt bij zo’n belangrijk gesprek. Maar wat kun je eraan doen als je zo’n last krijgt van sollicitatiestress? Wij geven 30 praktische tips!
1. Cv in orde maken
Maak een week van tevoren je cv tot in de puntjes in orde. Vergelijk hem met voorbeeld-cv’s van internet en zorg dat hij iets opvallends heeft. Zet alleen dingen op je cv die echt waar zijn! Zo voorkom je extra stress omdat je hoopt dat ze over bepaalde dingen niets gaan vragen.
2. Kennis over het bedrijf
Zorg dat je kennis hebt over het bedrijf waar je bij solliciteert. Wat doet het bedrijf precies? Bekijk de website, zoek informatie over het bedrijf op social media of via Google en zorg dat je goed geïnformeerd bent. Daar word je zelf rustiger van én je maakt een betere indruk bij de sollicitatie.
3. Informatie over de functie
Veel mensen gaan naar een sollicitatie zonder dat ze precies weten wat de functie inhoudt. Echter, hoe beter voorbereid je bent, hoe minder stress je krijgt. Weet dus wat er van je verwacht wordt en laat dit ook naar voren komen tijdens het gesprek.
4. Bedenk welke vragen je gaat krijgen
Tijdens een gesprek krijg je standaard een aantal vragen. Over jezelf, over je opleidingen en kennis, over je motivatie en over het doel dat je hebt. Wees hierop voorbereid en zorg dat je zoveel mogelijk van de bekende vragen kunt beantwoorden.
5. Neem een mapje mee
Je kent het wel: je hebt geen idee waar je je handen moet laten tijdens je gesprek en je krijgt op de gekste momenten een black-out. Beide problemen kun je tegelijk oplossen door een mapje mee te nemen met daarin je cv, sollicitatiebrief en informatie over functie en bedrijf. Zie je er ook meteen goed voorbereid uit, weet je waar je je handen moet laten en kun je als het nodig is snel even ‘spieken’.
6. Zorg dat je alles een dag van tevoren al klaar hebt liggen
Leg alles klaar. Je mapje met informatie, je tas, je kleren… Controleer alles nog eens of het schoon is en er netjes uitziet. Zo weet je zeker dat je op de ochtend van de sollicitatie niet hoeft te rennen en vliegen en dat je geen onverwachte vlekken in je kleren hebt of je mapje niet compleet krijgt.
7. Gebruik vorige sollicitaties…
Bij vorige sollicitaties ben je niet aangenomen. Vraag bij elke sollicitatie die wordt afgewezen waarom dat is en gebruik dat bij je nieuwe sollicitatie als dat kan. Zo kun je worden afgewezen op een ‘onzekere houding’. Probeer dan bij de volgende sollicitatie wat zekerder over te komen.
8. …en vergeet negatieve reacties
Vorige sollicitaties kunnen ook aanleiding geven tot een negatief zelfbeeld. Je bent alwéér niet aangenomen en misschien heb je zelfs kritiek gekregen. Een sollicitatie kan behoorlijk op de persoon gericht zijn en daardoor kan het kwetsend zijn als je niet wordt aangenomen. Probeer elke nieuwe sollicitatie te zien als een nieuwe kans en probeer de vorige sollicitaties te vergeten (behalve de verbeterpunten waar je iets aan kunt doen natuurlijk).
9. Plan je reis nauwkeurig
Zorg dat je van tevoren al precies weet hoe je bij het bedrijf gaat komen. Niet alleen als je met de auto, bus of trein gaat, maar ook als je gaat fietsen moet je weten waar je moet zijn. Misschien kun je zelfs een keertje gaan kijken zodat je weet hoe je er komt.
10. Wees ruim op tijd
Zorg dat je ruim op tijd aanwezig bent. Het liefst heb je nog tien minuten over om even naar de wc te gaan en je handen en gezicht af te spoelen zodat je weer opgefrist bent. Kom niet op het laatste moment hijgend binnenvallen!
11. Te vroeg? Ga lopen!
Ben je echt veel te vroeg omdat het verkeer mee zat of omdat je een trein eerder hebt genomen? Ga dan een stukje wandelen in de omgeving voordat je naar binnen gaat. Buiten wandelen kan heel rustgevend zijn en je helpen de stress los te laten.
12. Zorg voor bezigheid
Als je moet wachten kan dat soms langer duren dan je had verwacht. Bijvoorbeeld als de sollicitatiecommissie een beetje is uitgelopen of als de recruiter te laat is. Zorg dat je iets te doen hebt. Je kunt bijvoorbeeld een boek meenemen (dit staat netter dan spelen met je telefoon).
13. Wees je bewust van je houding en zit rechtop
Een ingezakte of ineengedoken houding ziet er onzeker uit. Bovendien heeft recht zitten en staan een positief effect op je lichaam. Wanneer je sterk bent en recht overeind staat, gaat je lichaam automatisch stoffen doorsturen die je wat meer kalmeren en je voelt je zelfverzekerder.
14. Zie het als een gewoon gesprek
Natuurlijk hangt er veel af van je sollicitatie, maar probeer het toch te zien als een gewoon gesprek. Deze mensen zullen je geen kwaad doen: op zijn hoogst geven ze aan dat je niet de geschikte persoon bent voor deze functie. Geen ramp, toch?
15. Wees geïnteresseerd
De eerste minuten van het gesprek zijn bepalend. Ze zijn ook het meest stressvol. Wist je dat het enorm kan helpen als je eerst interesse toont voor de persoon waar je tegenover zit? Bekijk hem/haar goed, informeer naar de gezondheid en probeer zo een gesprek op gang te krijgen. Vergeet even de zakelijke kant van het gesprek: dat komt vanzelf wel. Tegen de tijd dat je daar aan toe komt, heb je het gevoel dat je degene die tegenover je zit al een beetje kent en wordt het veel makkelijker. Bovendien scoor je hier punten mee, want de meeste sollicitanten doen dit niet!
16. Volg een sollicitatietraining
Bij een sollicitatietraining krijg je allerlei praktische tips en hulp bij het uitwerken van je cv en sollicitatiebrief. Zo maak je een betere start bij een sollicitatie. Volg bijvoorbeeld een sollicitatietraining in Rotterdam of kies voor de sollicitatietraining in Utrecht om zo beter beslagen ten ijs te komen. Gemiddeld maak je 20% meer kans op een baan als je een training hebt gevolgd!
17. Begin met een stevige handdruk
Het maakt niet uit of je zweethanden hebt of niet: een stevige handdruk is altijd beter dan een slap handje! Je hoeft niet iemands hand stuk te knijpen, maar een stevige handdruk geeft vertrouwen en komt zelfverzekerd over. Zelfs als je handen een beetje klam zijn.
18. Kleineer jezelf niet
Je hebt als het goed is je sterke punten al onderzocht. Wees eerlijk over de dingen waar je goed in bent. Natuurlijk is opscheppen geen goed idee, maar maak wel duidelijk wat jij goed kunt. Als je uit bescheidenheid je goede punten afzwakt, ben je veel minder interessant voor het bedrijf – hoe goed je het ook bedoelt.
19. Geef eerlijk toe dat je nerveus bent
Je kunt gerust aangeven dat je een beetje nerveus bent. Sollicitatiecommissies en recruiters vinden het alleen maar prettig als je dat gewoon toegeeft en ze zullen er rekening mee houden. Dit kan helemaal geen kwaad en je kunt er zelfs positieve reacties op krijgen.
20. Voer een zo ‘gewoon’ mogelijk gesprek
Probeer niet steeds te bedenken welk antwoord het meest wenselijk zou kunnen zijn. Hierdoor ga je teveel nadenken en kom je minder zeker over. Geef gewoon zo eerlijk mogelijk antwoord, ook als dat niet altijd in je eigen voordeel is. Eerlijkheid scoort beter dan ‘te’ perfecte antwoorden.
21. Gebruik je sterke punten
Ga niet roepen dat je geen sterke punten hebt: iedereen heeft die. Voor de een is dat inhoudelijke kennis, de ander is beter in sociale interactie. Heb jij een mooie glimlach? Gebruik die dan zoveel mogelijk: glimlachen is niet alleen gezellig, maar ook stress verlagend.
22. Houd de rest van de dag vrij
Zorg dat je na de sollicitatie zoveel mogelijk tijd vrij hebt – het liefst een hele dag. Zo kun je weer tot rust komen en heb je minder stress. Bovendien hoef je ook niet tijdens de sollicitatie telkens op je horloge te kijken. En soms kan het zo zijn dat je na een positieve sollicitatie nog langer kan blijven om een rondleiding te krijgen.
23. Zet je telefoon uit
Het is praktisch om altijd bereikbaar te zijn, maar even niet tijdens je sollicitatiegesprek. Er zijn zelfs recruiters die speciaal zorgen dat je gebeld wordt tijdens het gesprek om te zien wat je dan doet. Door je telefoon uit te zetten ben je gewoon even niet bereikbaar: respectvol én stress verlagend. Want het helpt natuurlijk ook niet echt als je baas ineens belt en jij kunt niet opnemen.
24. Relativeer
Relativeer je gesprek ook even. Is het echt zo ontzettend belangrijk voor je? Waarschijnlijk wel, maar anderzijds kun je ook altijd weer ergens anders solliciteren. Probeer zoveel mogelijk alternatieven te bedenken en probeer dit gesprek te relativeren.
25. Wees voorbereid op ‘nee’
Het is goed om zo positief mogelijk een gesprek in te gaan. Tegelijkertijd is het verstandig als je jezelf wel voorbereid op een weigering. Dat zal de acceptatie gemakkelijker maken en zorgen dat je niet spontaan in tranen uitbarst.
26. Trek geen overhaaste conclusies
Je kunt soms al heel snel met je oordeel klaar staan: dit wordt niks. Bijvoorbeeld omdat je geen koffie krijgt aangeboden, omdat de recruiter tussendoor gaat bellen met iemand anders of omdat hij afgeleid lijkt te worden. Trek hieruit niet meteen de conclusie dat je niet wordt aangenomen: het kan ook een heel andere reden hebben (de koffie is op, het telefoontje was dringend of het was een test om te zien of jij vasthoudend bent).
27. Vermijd koffie en chocola
Je kunt het idee krijgen dat koffie je rustiger maakt. Dat is echter niet waar: koffie, chocola en energiedrankjes kunnen juist zorgen voor een veel onrustiger gevoel, waardoor je meer stress ervaart. Neem deze middelen dus niet!
28. Drink niet teveel
Drinken is rustgevend, vooral thee heeft een kalmerende werking. Maar drink er niet teveel van, want het is niet erg elegant als je twee keer het gesprek uit moet omdat je naar de wc moet. Drink voor de sollicitatie met mate, zodat je in elk geval niet de stress hebt van steeds moeten plassen.
29. Kies de juiste temperatuur qua kleding
Als je veel te warm gekleed bent, krijg je natuurlijk zweethanden. Dat kan weer extra stress opleveren. Maar weersta de verleiding om je te koud te kleden: kou zorgt ervoor dat je veel meer gaan trillen en dat je trillingen niet kunt stoppen. Probeer je dus qua kleding op de juiste temperatuur in te stellen.
30. Span en ontspan verschillende spieren
Weet je wat heel goed helpt tegen stress en trillingen? Bewust verschillende spieren spannen. Span bijvoorbeeld je linkerkuit, dan je rechterbil, dan je linkerhand en zo verder. Ten eerste raak je erdoor afgeleid van je stress en ten tweede ben je er zo mee bezig dat het trillen van je handen en knieën afneemt.
Sollicitatiestress is geen pretje. In extreme vormen kan het zorgen voor zenuwtics, stress-vlekken of zelfs gezondheidsklachten. In mindere mate krijg je er trillende handen of zweethanden van. Allemaal niet zo prettig dus! Er zijn dan ook maar weinig mensen dol op solliciteren. Maar met deze 30 tips tegen sollicitatiestress zit jij de volgende keer in elk geval een stuk relaxter bij je sollicitatie!
