In de loop van de voorbije 10 jaar zijn Vlamingen weer wat meer bourgondiër geworden. Dat blijkt uit een studie van de vakgroep Landbouweconomie van de Universiteit Gent waarbij in 2001, 2006 en 2011 aan vergelijkbare steekproeven van Vlaamse consumenten werd gevraagd in welke mate zij akkoord konden gaan met de stelling: “Ik eet wat ik graag eet, zonder mij zorgen te maken over de gezondheid ervan”. Deze stelling is een belangrijke indicator van gezondheidsbewustzijn in relatie tot voeding.
Inhaalbeweging vrouwen
Terwijl in 2001 24% van de bevraagde Vlamingen akkoord ging met de stelling, was dat aandeel gestegen tot 32% in 2006 en zelfs tot 39% eind 2011. Mannen hangen de bourgondische en onbezorgde leefstijl sterker aan dan vrouwen, hoewel vrouwen tijdens de voorbije 5 jaar aan een inhaalbeweging bezig zijn (zie Figuur 1).
Figuur 1. “Ik eet wat ik graag eet zonder mij zorgen te maken over de gezondheid ervan”; % “akkoord – helemaal akkoord”; Vlaanderen; mannen versus vrouwen; 2001 (n=255), 2006 (n=341), 2011 (n=354).
Bron: UGent
Jongeren (<25 jaar) zijn meer geneigd om te kiezen voor wat ze lekker vinden zonder zich daarbij te bekommeren om gezondheid.
In de studie van 2011 waren ook Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk opgenomen. Alleen Franse consumenten scoorden hoger dan Vlamingen. In 2011 ging 36% van de Vlaamse consumenten niet akkoord met de stelling, terwijl dat in 2001 nog 58% was.
Mogelijke verklaringen
Deze evolutie is opmerkelijk omdat doorgaans wordt aangenomen dat het gezondheidsbewustzijn in relatie tot voeding tijdens de voorbije jaren toegenomen zou zijn. “Onze cijfers suggereren op het eerste gezicht eerder het tegendeel,” aldus professor Wim Verbeke die drie mogelijke verklaringen ziet.
In 2001 lagen de crisissen in de vleessector (BSE, dioxine) nog vers in het geheugen. Die crisissen hadden de perceptie doen ontstaan dat niets nog veilig was en dat men zich best kritisch opstelde tegenover voeding. Intussen heeft gezonde voeding meer en meer een invulling gekregen in termen van voedingswaarde, en daartegenover stellen consumenten zich blijkbaar minder bezorgd op.
Een tweede deel van de verklaring is een verzadiging aan berichtgeving over voeding en gezondheid die bij een groeiende groep consumenten leidt tot onverschilligheid.
Een laatste deel van de verklaring is dat meer consumenten hun levensstijl en eetgewoonten al hebben aangepast in de voorbije jaren en misschien ontdekt hebben dat lekker en gezond perfect kunnen samengaan. “Onze resultaten zijn dus ook een teken dat het vertrouwen in de gezondheid van wat in de winkelrekken ligt, toegenomen is”, aldus nog prof. Verbeke.
Uitdaging voor communicatie
De resultaten van de studie stellen organisaties en overheden die communiceren over voeding en gezondheid voor een uitdaging. Het groeiend segment van de bevolking dat kiest voor lekker eten zonder bekommernis over de gezondheid ervan is een segment dat minder openstaat voor boodschappen en aanbevelingen over voeding en gezondheid, en als doelgroep moeilijker kan worden bereikt via klassieke campagnes en informatiekanalen.
