Je hoort vaak dat je acht uur slaap per nacht nodig hebt om van een goede nachtrust te genieten. Maar waarom is dat zo, en klopt dit eigenlijk wel? Kun je ook overdag acht uur slapen met gesloten gordijnen, om vervolgens helemaal fit de nacht door te werken of te feesten? Of kun je slaap opsplitsen in kleine fragmenten? Op deze pagina bekijken we de redenen waarom acht uur slaap als het minimum van een goede nacht gezien wordt,
Waarom acht uur slapen per nacht?
Al sinds we kinderen zijn horen we het mantra van acht uur slapen per nacht. Maar waarom eigenlijk? Voor een deel is het gewoon observatie door de jaren heen. Als mensen geen klok in de buurt hebben zullen ze automatisch op een specifieke tijd gaan slapen en voor een bepaald aantal uren. Door de 24-uurs economie en verlichting met elektrische lampen is deze natuurlijke klok verstoord geraakt. Je kunt dit met verduisterende gordijnen oplossen, zo heb je geen last meer van ‘lichtvervuiling’. Maar daarmee weet je nog niet waarom je acht uur achter elkaar moet slapen.
Circadiane ritme en REM-slaap
Slapen gaat in fasen, die liggen vast ingebakken in ons DNA. Gedurende de nacht gaan we van diepe slaap (niet-REM) naar de lichte fase waarin we dromen (REM). Dit ritme werkt onafhankelijk van het moment dat we naar bed gaan. We hebben hier weinig invloed op, maar als we niet op de juiste tijd naar bed gaan hebben we daar wel last van. Het tijdvak tussen acht uur en twaalf uur in de avond is optimaal om te gaan slapen. Per persoon en naar gelang de leeftijd kan de exacte tijd afwijken, maar het ligt altijd binnen deze grenzen.
Is meer slapen ook beter?
Wanneer we niet voldoende nachtrust krijgen, kunnen we niet alle fasen binnen het circadiane ritme doorlopen. In praktijk betekent dat te weinig diepe slaap. Dat is de fase waarin jouw lichaam en geest tot rust komt. In de lichte fase gaan je ogen rollen, en zul je dromen. Teveel slapen heeft geen gunstig effect bij een volwassene. Baby’s slapen veel langer, naarmate we ouder worden neemt het aantal uren slaap die we nodig hebben af tot pakweg acht uur per etmaal. Meer slapen kan je juist suf maken, en slaap ‘inhalen’ is niet mogelijk. Je kunt na een weekend doorhalen wel twaalf uur of langer in bed blijven liggen, maar de kans dat je opgefrist ontwaakt is erg klein. Meer slapen is dus niet beter.
Kan ik overdag slapen en in de nacht wakker blijven?
Ons lichaam is ingesteld om te slapen wanneer de zon onder is. Zonlicht is belangrijk voor ons lichaam, daardoor maakt het lichaam belangrijke stoffen aan. Overdag acht uur slapen en in de nacht wakker blijven is daarmee zeker niet optimaal, ons lichaam is daar niet op ingesteld. Wanneer je in de nacht moet werken is overdag slapen niet te voorkomen, houd er wel rekening mee dat het op termijn jouw cognitieve functies permanent kan aantasten. Wanneer je overdag moet slapen is het in ieder geval van belang om de condities in de slaapkamer optimaal in te richten. Denk aan verduisterende gordijnen, geluidsisolatie, een comfortabel matras en jouw telefoon uitschakelen. Alles wat jouw rust verstoort moet voorkomen worden.
Hoe zit het met ‘power-naps’?
Er zijn diverse ‘hacks’ waardoor je minder slaap nodig zou hebben zoals een power-nap. Door iedere paar uur twintig minuten te gaan slapen zou je met enkele uren slaap per etmaal kunnen volstaan. Dat klinkt aantrekkelijk, toch is het onwaarschijnlijk dat je hiermee de rest van je leven goed uitgerust voor de dag zult komen. Je komt namelijk niet in de fase van slaap waarin je diepe rust zult krijgen. Je krijgt er wat energie door en je kunt weer vooruit, maar dat is niet voldoende om gezond te leven en optimaal te presteren.
Tips om acht uur te kunnen slapen
- Je hebt er niet altijd een keuze in, maar werken overdag en slapen in de nacht is het beste voor jouw lichaam en brein.
- Zet na acht uur in de avond de thermostaat alvast wat lager, dat brengt jouw lichaam in ruststand.
- Dim de lichten en maak gebruik van een warm kleurschema als je gekleurde verlichting in huis hebt.
- Laat gordijnen automatisch sluiten met een elektrische gordijnrails, zo kun je een goed ritme aanwennen.
- Hang verduisterende gordijnen op, zo heb je geen last van invallend licht.
- Neem geen tablets mee naar bed, en ga niet uren lezen op je mobieltje. Naast het felle licht zul je daarmee jouw hersenen overstimuleren.
Conclusie
Het is niet altijd mogelijk om die volle acht uur achtereen te slapen. Maar door de optimale condities in huis te creëren zul je beter en langer slapen, waarmee je meer energie zult krijgen en beter kunt leven. Slaap is geen tijdverspilling, het is een belangrijk deel van ons leven.
