De maatschappij waarin we leven is haast onlosmakelijk verbonden met het drinken van alcohol. Een borrel na het werk, een fles champagne om iets te vieren, een wijntje bij het eten… Alcohol staat voor velen gelijk aan gezelligheid en ontspanning, maar lang niet iedereen weet zijn alcoholgebruik onder controle te houden. En in tegenstelling tot wat men verwacht is het hebben van een alcoholverslaving vele malen schadelijker dan een heroïneverslaving. Toch heerst het beeld dat het vooral de heroïneverslaafde is die zichzelf en de maatschappij veel last bezorgd. Iemand die vaak een slok te veel op heeft doet toch niemand kwaad? Dronken mensen zijn toch best gezellig?
Wanneer ben je alcoholverslaafd?
Volgens de meest recente gegevens voldoet tussen de 3.3 en 5.7 procent van de Nederlandse bevolking aan de criteria van een alcoholverslaving. De DSM-V spreekt van een (milde) alcoholverslaving als je aan minimaal 2 van de volgende 11 criteria voldoet:
- Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was.
- Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.
- Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd.
- Sterk verlangen om te gebruiken
- Door gebruik tekortschieten op het werk, school of thuis.
- Blijven gebruiken ondanks dat het problemen meebrengt in het relationele vlak
- Door gebruik opgeven van hobby’s, sociale activiteiten of werk
- Voortdurend gebruik, zelfs wanneer je daardoor in gevaar komt
- Voortdurend gebruik ondanks weet hebben dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.
- Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen oftewel tolerantie.
- Het optreden van onthoudingsverschijnselen, die die minder hevig door meer van de stof te gebruiken
De laatste jaren is flink wat onderzoek gedaan naar de gevolgen van verschillende verslavingen, voor zowel de persoon als zijn nabije omgeving en de maatschappij als geheel. Hieruit komt steeds weer naar voren dat alcoholverslaving verreweg de meeste negatieve gevolgen met zich meebrengt.
Op welke gebieden is alcoholverslaving nu zo veel gevaarlijker dan alle andere verslavingen?
Als enkel gekeken wordt naar hoe schadelijk de verslaving is voor het individu blijken heroïne en alcoholverslaving ongeveer even schadelijk. Denk hierbij aan lever- of neurologische schade bij een forse alcoholverslaving, maar ook secundaire gevolgen, zoals het ontwikkelen van een stemmingsstoornis ten gevolge van het alcoholgebruik. Wanneer echter ook de gevolgen voor de (in)directe omgeving worden meegenomen, blijkt alcoholverslaving tot veel meer negatieve gevolgen te leiden. Zo is er bij bijvoorbeeld twee-derde van huiselijk geweld incidenten alcohol in het spel, overlijden jaarlijks vele mensen ten gevolge van het rijden onder invloed en zijn er hoge kosten voor werkgevers, zorgverleners en de staat.
Alcohol is nu eenmaal onderdeel van de maatschappij, maar de gevolgen van de acceptatie en vergoelijking van jouw en andermans (overmatige) drinkgedrag kan tot zeer ernstige gevolgen lijden Twijfel je over je eigen alcoholgebruik of heb je het idee dat iemand in je omgeving misschien aan een alcoholverslaving lijdt, is het verstandig dit met je huisarts te bespreken om te voorkomen dat het probleem verder uit de hand loopt.
Literatuur:
Lachenmeier & Rehm (2015) Comparative risk assessment of alcohol, tobacco, cannabis and other illicit drugs using the margin of exposure approach, scientific reports
Nutt, King & Phillips (2010), Drug harms in the UK: a multicriteria decision analysis, the lancet.
